| Piętro turni | Piętro hal | Piętro kosodrzewiny | Regiel górny | Regiel dolny |
Powrót do strony głównej
Sięga
w Tatrach wysokość około 2300 m n.p.m. Kosodrzewina osiągająca niżej
wysokość 3-4 metrów, w miarę wzniesienia karleje, dochodząc tu
do kilkunastu centymetrów. Przejście między pietrem halnym a
pietrem kosówki dokonuje się stopniowo. Łany kosodrzewiny stają
się coraz niższe, rozpadają się przy tym na coraz to bardziej
rozrzucone i coraz bardziej karłowate krzewy. Formacją dominującą w tym
pietrze na skalistych glebach są wysokogórskie murawy. W piętrze
halnym zaczynają występować roślin wyłącznie o charakterze
wysokogórskim.
1. Świstak
1. Świstak
Ochrona
populacji świstaka w tatrach ma ogromne znaczenie, jest to bowiem
odrębny podgatunek: świstak tatrzański, różniący się wyglądem od
świstaka alpejskiego.
Środowisko życia: ze
względu na swą niezwykłą czujność, świstaki na swe ostoje wybierają
miejsca, z których swobodnie mogą obserwować okolicę. Jako
punkty obserwacyjne najczęściej wykorzystują duże głazy. Świstaki lubią
wygrzewać się w słońcu i dlatego zasiedlają zbocza południowe i
południowo-zachodnie. Gatunek ten nie występuje na stokach o zbyt małej
miąższości gleby i nachyleniu powyżej 40°.
Przystosowanie do życia: Futro może mieć kolor od ciemnoszarego do jasnobrązowego lub rudawego, jest dostosowane kolorystycznie do skalistego otoczenia, co dodatkowo zapewnia bezpieczeństwo gryzoniowi. Charakterystyczne u świstaka są zęby, zewnętrzna strona siekaczy brązowa lub brązowo-żółta, u młodych osobników biała.
Ciekawostka: zimowy sen trwa u nich 6-7 miesięcy, od końca września lub początku października do drugiej połowy kwietnia. Świstaki zwykle nie śpią pojedynczo, lecz gromadnie, ciasno ułożone obok siebie. Gdy obudzą się, ważą aż 2/3 mniej, niż gdy kładły się do spać.
Środowisko życia: na halach na Czerwonych Wierchach sporadycznie spotkać można lęgowego mornela. Jest to gatunek arktyczno-alpejski charakterystyczny szczególnie dla palearktycznej tundry, a jedynie reliktowe populacje spotykane są w wysokich górach Europy Środkowej.
Przystosowanie do życia: dorosłe w okresie letnim barwnie upierzone. Biała brew, dobrze widoczna na tle ciemnego ciemienia. Podgardle, policzek białe. Na piersi biała półobroża z czarną, górną granicą. Pierś rdzawo pomarańczowa. Brzuch czarny, u samców bardziej rozmyty. Wierzch szary z rdzawymi obramówkami. W zimie szata dorosłych szarobura. Brew bardziej płowa. Pierś i boki szare. Na piersi nadal widoczna biała półobroża, choć o wiele węższa. Wierzch szary, nieco ciemniejszy niż w lecie. Boki kremowożółte. Osobniki młodociane podobne do dorosłych w szacie zimowej, wierzch u nich jest ciemnobrązowy, z jaśniejszą obramówką piór.
Ciekawostka: mornel jest jednym z nielicznych gatunków ptaków, u których występuje odwrócenie ról płciowych i to mniej barwny samiec zajmuje się lęgiem.
3. Płochacz halny
Przystosowanie do życia: Futro może mieć kolor od ciemnoszarego do jasnobrązowego lub rudawego, jest dostosowane kolorystycznie do skalistego otoczenia, co dodatkowo zapewnia bezpieczeństwo gryzoniowi. Charakterystyczne u świstaka są zęby, zewnętrzna strona siekaczy brązowa lub brązowo-żółta, u młodych osobników biała.
Ciekawostka: zimowy sen trwa u nich 6-7 miesięcy, od końca września lub początku października do drugiej połowy kwietnia. Świstaki zwykle nie śpią pojedynczo, lecz gromadnie, ciasno ułożone obok siebie. Gdy obudzą się, ważą aż 2/3 mniej, niż gdy kładły się do spać.
2. Mornel
Środowisko życia: na halach na Czerwonych Wierchach sporadycznie spotkać można lęgowego mornela. Jest to gatunek arktyczno-alpejski charakterystyczny szczególnie dla palearktycznej tundry, a jedynie reliktowe populacje spotykane są w wysokich górach Europy Środkowej.
Przystosowanie do życia: dorosłe w okresie letnim barwnie upierzone. Biała brew, dobrze widoczna na tle ciemnego ciemienia. Podgardle, policzek białe. Na piersi biała półobroża z czarną, górną granicą. Pierś rdzawo pomarańczowa. Brzuch czarny, u samców bardziej rozmyty. Wierzch szary z rdzawymi obramówkami. W zimie szata dorosłych szarobura. Brew bardziej płowa. Pierś i boki szare. Na piersi nadal widoczna biała półobroża, choć o wiele węższa. Wierzch szary, nieco ciemniejszy niż w lecie. Boki kremowożółte. Osobniki młodociane podobne do dorosłych w szacie zimowej, wierzch u nich jest ciemnobrązowy, z jaśniejszą obramówką piór.
Ciekawostka: mornel jest jednym z nielicznych gatunków ptaków, u których występuje odwrócenie ról płciowych i to mniej barwny samiec zajmuje się lęgiem.
3. Płochacz halny
Środowisko życia:
płochacze występują w wysokich górach powyżej granicy lasu, do
około 2000 m. n. p. m. Preferują otwarte obszary z nagimi skałami i
rumoszem skalnym, górskie hale oraz tereny porośnięte trawami i
krzewinkami. Jest to gatunek poligynandryczny (wiele samców
kopuluje z wieloma samicami). Jest gatunkiem osiadłym, czasem koczuje
na niewielkie odległości.
Gnieździ się w szczelinach skał, pod niskimi zakrzaczeniami lub w
pobliżu skał. Samica buduje dobrze ukryte gniazdo z materiałów
roślinnych (korzonków, traw, mchów).
Przystosowanie do życia: jest jednym z najbardziej wysokogórskich ptaków krajowych. Mimo iż żyje w miejscach otwartych zobaczyć go niełatwo, gdyż jest ptakiem nielicznym i dość skrytym. Wyjątkiem jest okres zimowy, gdy płochacze zbliżają się do górskich schronisk, gdzie korzystają z odpadków.
Ciekawostka: Mylony jest cżesto z wróblem. Przypomina śpiew skowronka – prosta kilkusylabowa melodia z gwizdami. Gdy samiec śpiewa, siedzi zwykle na ziemi. Trele wykonuje czasem też w locie.
Przystosowanie do życia: jest jednym z najbardziej wysokogórskich ptaków krajowych. Mimo iż żyje w miejscach otwartych zobaczyć go niełatwo, gdyż jest ptakiem nielicznym i dość skrytym. Wyjątkiem jest okres zimowy, gdy płochacze zbliżają się do górskich schronisk, gdzie korzystają z odpadków.
Ciekawostka: Mylony jest cżesto z wróblem. Przypomina śpiew skowronka – prosta kilkusylabowa melodia z gwizdami. Gdy samiec śpiewa, siedzi zwykle na ziemi. Trele wykonuje czasem też w locie.